Zerdeçal ve Hastalıklar İle İlişkisi

Zerdeçal Nedir?

Zerdeçal bitkisi özellikle Çin ve Hindistan’da üretilen bir zencefil türüdür. Asya kıtasında çok fazla kullanılan zerdeçal içerisinde polifenolik denilen kimyasal bileşenler bulunur ve polifenoller zerdeçala acımsı bir tat ve kendine has kokusunu verirler. Zerdeçalın aktif maddesi kurkumindir ve zerdeçal bitkisinin köklerinden elde edilen sarı renkli bir bileşendir. Hindistan’da kullanılan hint tıbbı Ayurvedaya göre zerdeçal solunum sistemi, sindirim sistemi ve iskelet sistemi hastalıklarında etkilidir. Yapılan birçok çalışma zerdeçalın güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuar (iltihap azaltıcı) olduğunu göstermektedir.

Zerdeçalın İçerisinde Neler Bulunur?

Zerdeçalın içerisinde C vitamini, B vitaminleri (B1, B2, B3 ve B6), folat, E vitamini ve K vitamini ile birlikte kalsiyum, demir, magnezyum, fosfor, potasyum, sodyum, çinko, bakır, manganez, selenyum mineralleri bulunmaktadır. Ayrıca besinlerin antioksidan gücünü gösteren ‘Oksijen Radikal Emme Kapasitesi (ORAC)’ açısından zerdeçal antioksidan özelliği en yüksek baharattır ve kansere karşı koruyucudur.

Zerdeçal Nasıl Kullanılır?

Taze olarak alınan zerdeçal serin ve kuru bir ortamda saklanmalıdır. Zerdeçal karabiber, pul biber ve zeytinyağı ile tüketilmelidir. Çünkü kurkumin, biber ve yağ ile beraber tüketildiğinde vücutta daha fazla emilmekte, tek başına tüketildiğinde etki göstermemektedir. Tüm olarak dünya mutfaklarında renk verici, aroma verici, lezzet verici olarak kullanılan zerdeçalın tedavi edici etkisini görmek için doğru miktar ve şekilde kullanmak önemlidir.

Zerdeçal ve Hastalıklar

  • Zerdeçalın %2-5’ini kurkumin oluşturur. Kurkumin kanser tedavisinde kullanılan radyoterapi ve kemoterapi ilaçlarının etkisini artırmakta ve tedaviler sonucunda meydana gelen doku hasarını önlemektedir. Kurkumin bazı kanserli hücrelerin yaşam süresini de kısaltmaktadır. Deri, meme bezi, özofagus, mide, bağırsak, kolon, akciğer ve karaciğer kanseri gelişimini önlediğini gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Antioksidan kapasitesinden dolayı alkol, ilaç, radyasyon, ağır metal gibi zararlıların beyin, böbrek, karaciğer, mide ve bağırsaklar üzerindeki olumsuz etkilerini azalttığı bilinmektedir. Kurkumin vücutta mutasyona uğramış kanser hücrelerini yok etmeye destek olmakta, tümör gelişimini baskılamakta ve çoğalmasını önlemektedir. Özellikle sindirim sistemi kanserlerinde ölüm oranını düşürmektedir. Kanser üzerinde bu kadar etkili olmasının sebebi güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuar olmasıdır.
  • Zerdeçal antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklerinin yanında kolesterol düşürücü etkiye de sahiptir. Bu üç özellik Alzheimer hastalığında kilit rol oynamakta, hastalığına sahip kişilerin bilişsel fonksiyonlarının iyileşmesini desteklemektedir.  Bunun nedeni Alzheimer hastalığına vücuttaki oksijen hasarı, metal toksisitesi, normal olmayan inflamasyonların sebep olmasıdır. Yapılan çalışmalar Hindistan’daki yaşlı kişilerin Amerika’dakilere göre daha az Alzheimer hastalığına yakalandığını göstermekte ve sebebini kurkumine bağlamaktadır.
  • Kurkumin astım hastalarında da olumlu etkiler göstermektedir. Kronik astım ve zerdeçal üzerine yapılan birçok çalışma kurkuminin astım semptomları azalttığını göstermektedir.
  • Depresyon tedavisinde kurkumin ek olarak kullanılabilmektedir. Sinir hücrelerini koruması, serotonin salgılatması ile hem depresyon üzerinde etkilidir hem de Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıklardan korumaktadır.
  • Yağ metabolizmasında etkili olan kurkuminin bu sebepten ötürü obezite üzerinde de faydalı olabileceği düşünülmektedir. Obezite aşırı kilolu olma durumu olarak bilinse de kronik bir hastalıktır ve tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp damar hastalıkları ve kanserler diğer kronik hastalıklara da sebep olmaktadır. Yağ metabolizmasındaki etkisi ile kurkumin kanda kötü kolesterol olarak bilinen LDL seviyesini düşürmektedir. LDL’yi düşürmesi ile damar tıkanıklığını önlemektedir.
  • Zerdeçal, hint tıbbı ve geleneksel Çin tıbbında diyabet tedavisi için kullanılmaktadır. Diyabette kan şekerinin dengede kalması ve kan yağlanmasını azaltılması hedeflenmektedir. Kurkumin kan şekerini ve kan yağlarını dengeleme özelliği ile diyabette tedavi edici ucuz bir yöntem olarak kullanılmaktadır. Bu paragrafı da düzenleyelim.

Birçok faydaya sahip zerdeçal sağlıklı bir yaşam için rutin beslenmeye eklenmesi gereken bir besindir. Ancak aşırı miktarda tüketimi ve doz aşımı sağlık problemlerine yol açabilmekte, kan sulandırıcı ilaçlar ile kullanımı ciddi problemler yaratabilmektedir. Özellikle hastalıkların tedavisinde destekleyici olarak kullanıldığı durumlarda mutlaka doktora danışılmalıdır.

 

Uzm. Dyt. Meltem Pınar Yıldırım

Form Assist Diyetisyeni

 

Kaynaklar:

  1. Aggarwal B.B.(2013).Curcumin-free tumeric exhibits anti-inflammatory and anticancer activities: Identification of novel components of tumeric. Mol Nutr Food Res; 57,1529-42.
  2. Aggarwal B.B.(2011).Targeting Inflammation-Induced Obesity and Metabolic Diseases by Curcumin and Other Nutraceuticals, Annu Rev Nutr. Author manuscript; available in PMC Jul 26.
  3. Akpolat M.,Topçu Tarladaçalışır Y.,Uz YH., Sapmaz Metin M., Kızılay G. (2010). Kanser Tedavisinde Curcuminin Yeri. Yeni Tıp Dergisi;27: 142-147.
  4. Andrade C.(2014). A critical examination of studies on curcumin for depression.The Journal of Clinical Psychiatry, 75(10),1110-2.
  5. Änderung L.(2017).Curcuma – Sechs Tipps zur richtigen Anwendung.Erişim (https://www.zentrum-der- gesundheit.de/curcuma-anwendung-ia.html).Erişim tarihi: 08.04.2017
  6. Bo M.,Jun L.,Hong C.(2013).Antioxidant and Antiinflammatory Activities of Curcumin on Diabetes Mellitus and its Complications,Current Pharmaceutical Design, Volume 19, Number 11, April 2013, pp. 2101-2113(13).
  7. Chong L.,Zhang W , Nie Y , Yu G , Liu L , Lin L , Wen S , Zhu L , Li C.,(2014). Protective effect of curcumin on acute airway inflammation of allergic asthma in mice through Notch1-GATA3 signaling pathway, 37 (5): 1476-1485.
  8. Joseph B.,Chanoch M.,Yuly B.,Shmuel S.,Paul L.,Anatoly K.,Vladimir L. (2013). Curcumin as an Add-On to Antidepressive Treatment: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Pilot Clinical Study,Volume 36 - Issue 3 - p 73–77
  9. Kim D.H.,Phillips J.F.,Lockey R.F.(2011). Oral curcumin supplementation in patients with atopic asthma, Allergy Rhinol (Providence), 2(2):51–53.
  10. Lee H.,Li T., Tsao J.,Fang Y.(2012). İn İnternatıonal İmmunopharmacology.13(2)
  11. Mohammadi A.,Sahebkar A.,Iranshahi M.,Amini M,Khojasteh R.,Mobarhan M.,Ferns G.(2013).Effects of Supplementation with Curcuminoids on Dyslipidemia in Obese Patients: A Randomized Crossover Trial. Phytotherapy Research, 27(3): 374–379
  12. Ringman J. Frautschy S., Teng E.,Begum A.,Bardens J.,Beigi M.,Gylys K., Badmaev V.,Heath D.,Apostolova L.,Porter V.,Vanek Z.,Marshall G.,Hellemann G.,Sugar C.,Masterman D.,Montine T.,Cummings J.and Cole G.(2012). Oral curcumin for Alzheimer's disease: tolerability and efficacy in a 24-week randomized, double blind, placebo-controlled study, Alzheimer's Research & Therapy, 4:43
  13. Ushida J, Sugie S, Kawabata K, Pham QV, Tanaka T, Fujii K.(2000).Chemopreventive effect of curcumin on N-nitrosomethylbenzylamineinduced esophageal carcinogenesis in rats. Jpn J Cancer Res, 91: 893-
  14. Wilkan R.,Veena M.S.,Wang M.B., Srivatsan E.S. (2011). Moleculer cancer (mol. cancer), Journal article,Biomed central, vol;10
  15. Zhang D.,Fu M.,Gao S. and Liu J.(2013).Curcumin and Diabetes: A Systematic Review Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine,Volume Article ID 636053, 16 pages.