İskelet Sistemi ve B Vitaminleri İlişkisi 

İskelet Sistemi ve B Vitaminleri İlişkisi 

İskelet sistemini yaşam tarzı, metabolizma ve genetik yatkınlıklar, beslenme alışkanlıkları gibi birçok faktör etkilemektedir ve beslenme değiştirilebilir, sonuç alınabilir en önemli faktördür. D vitamini ve kalsiyum iskelet sistem için en çok bahsedilen besin ögeleri olsa da enzimlerin yapısında yer alan B vitaminlerinin kemik sağlığı üzerinde etkili oldukları bilinmektedir. Yetersiz beslenme vücuttaki her metabolik olayı etkilediği gibi kemik sağlığını da olumsuz etkilemektedir. Doğru bir beslenme düzeni kemik sağlığının korunmasını sağlamaktadır. Kemik sağlığının değerlendirilmesinde; kemik mineral yoğunluğu ve kemik kırılganlığı değerlendirilmektedir. Kalsiyum, D vitamini, protein, fosfor, magnezyum, çinko, bakır, manganez, C vitamini, B12 vitamini, K vitamini ve potasyum iskelet sisteminde yer alan önemli besin ögeleridir. B12 vitamininde meydana gelen azalma kemik mineral yoğunluğunu olumsuz olarak etkilemektedir. Düşük kemik yoğunluğu ve kemik dokusunda bozulmalara sebep olan osteoporoz, kırık gibi sağlık problemlerine neden olabilmektedir. Osteoporozun yaşam kalitesini düşürdüğü, rahatsız edici ağrılara sebep olduğu ve ölüm hızını artırdığı bilinmektedir. Kemik mineral yoğunluğunun korunması için önemli besin ögelerinin yeterli ve dengeli bir diyet ile günlük olarak alınması gerekmektedir. 

B Vitaminleri ve Kemik Sağlığı İlişkisi İle İlgili Yapılan Çalışmalar

  1. Yeterli bir beslenme B vitaminlerinin de yeterli alımını ve kemik sağlığının korunmasını sağlamaktadır. Yaşlılarda beslenmenin yetersiz olması besin yetersizliğine, besin yetersizliği ise kemik sağlığının bozulmasına neden olmaktadır. 
  2. B grubu açısından yetersiz beslenen çölyak hastaları, iskelet sistemi hastalıkları ve osteoporoz açısından riskli gruplardır. Çölyak hastaları ile yapılan bir çalışmada folik asit, B12, B6 ve B2 vitaminlerinin kemik mineral yoğunluğu ile ilişkisine bakıldığında mineral yoğunluğunun yaş ve vücut ağırlığındaki artış ile ilişkili olduğu görülmektedir ve erkeklerde B12 vitaminin boyun ve kalça kırıkları açısından önemli olduğu gösterilmektedir. 
  3. Düşük B12 ve folik asit düzeyleri kırık riskinin artması ile ilişkili bulunmaktadır. B vitamininin özellikle yaşlı bireylerde kırık riskini azaltacağı söylenmektedir. Karaciğer, kırmızı et, tavuk, yumurta, süt ve süt ürünleri B12 vitamininin başlıca kaynaklarıdır. Hayvansal kaynaklı yiyecekleri tüketmeyen vejeteryan bireylerde özellikle B12 vitamini yetersizliği görülür. Yetersiz B12 vitamin alımı düşük kemik mineral yoğunluğu, artmış kırık riski ve osteoporoz ile ilişkili bulunmaktadır. 
  4. B6 vitamininin yetersizliği, kemik dokuda değişikliklere ve kemik hücrelerinin oluşumunun azalmasında etkili olabilmektedir ve cinsiyet ike diyabete bağlı olarak B6 vitaminin kemik sağlığı üzerine etkisi değişebilmektedir. B6 vitamini vücutta sentezlenemediğinden diyetle alınması gerekmektedir. Balık, tavuk, hindi, fındık, kuru baklagiller, patates ve muz B6 vitamini açısından zengindir. 
  5. Önemli bir B vitamini olan folik asit kemik sağlığı ile direkt olarak ilişkilidir ve yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller ve kuru baklagillerde bolca bulunur. 
  6. Diğer bir B vitamini olan riboflavinin diyetle yetersiz alımı iskelet sisteminde bozulmalara yol açmaktadır. 

Sonuç olarak yetersiz ve dengeli olan bir diyet tüketimi birçok noktada kişinin sağlığını bozmaktadır. İskelet sistemi üzerinde ise hep konuşulan D vitamini ve kalsiyumun yanında B vitaminlerinin tüketimi de önemlidir. Hayvansal kaynakların sınırlı tüketildiği beslenme programlarında B vitamini takviyesi yapılması önemlidir. 

 

Uzm. Dyt. Meltem Pınar YILDIRIM

Form Assist Diyetisyeni

 

Kaynaklar: 

  1. Bailey, R. L., Looker, A. C., Lu, Z., Fan, R., Eicher-Miller, H. A., Fakhouri, T. H., Mills, J. L., ve ark. (2015). B-vitamin status and bone mineral density and risk of lumbar osteoporosis in older females in the United States. The American journal of clinical nutrition, 102(3), 687-694.
  2. Clarke, M., Ward, M., Dickey, W., Hoey, L., Molloy, A. M., Waldron, L., McNulty, H., ve ark. (2015). B-vitamin status in relation to bone mineral density in treated celiac disease patients. Scandinavian journal of gastroenterology, 50(8), 975-984.
  3. Dai, Z., & Koh, W. P. (2015). B-vitamins and bone health–a review of the current evidence. Nutrients, 7(5), 3322-3346.
  4. de Groot, C. P. G. M. (2013). Vitamin B 12, folate, homocysteine, and bone health in adults and elderly people: a systematic review with meta-analyses. Journal of nutrition and metabolism, 2013, 1-19.
  5. Enneman, A. W., Swart, K. M., van Wijngaarden, J. P., van Dijk, S. C., Ham, A. C., Brouwer- Brolsma, E. M., van Meurs, J., ve ark. (2015). Effect of vitamin B12 and folic acid supplementation on bone mineral density and quantitative ultrasound parameters in older people with an elevated plasma homocysteine level: B-PROOF, a randomized controlled trial. Calcified tissue international, 96(5), 401-409.
  6. Kakehasi, A. M., Carvalho, A. V., Maksud, F. A. N., & Barbosa, A. J. A. (2012). Serum levels of vitamin B12 are not related to low bone mineral density in postmenopausal Brazilian women. Revista brasileira de reumatologia, 52(6), 863-869.
  7. Kok, D. E. G., Dhonukshe-Rutten, R. A. M., Lute, C., Heil, S. G., Uitterlinden, A. G., van der Velde, N., Kampman, E., ve ark. (2014). Effects of long-term daily folic acid and vitamin B12 supplementation on genome-wide DNA methylation in elderly subjects. In Proceedings of The 4th Wellcome Trust Epigenomics of Common Diseases conference, 7(121), 1-14.
  8. Salari, P., Abdollahi, M., Heshmat, R., Meybodi, H. A., & Razi, F. (2014). Effect of folic acid on bone metabolism: a randomized double blind clinical trial in postmenopausal osteoporotic women. Daru, 22(1), 62.
  9. Van Wijngaarden, J. P., Swart, K. M., Enneman, A. W., Dhonukshe-Rutten, R. A., van Dijk, S. C., Ham, A. C., Zillikens, M. C., ve ark. (2014). Effect of daily vitamin B-12 and folic acid supplementation on fracture incidence in elderly individuals with an elevated plasma homocysteine concentration: B-PROOF, a randomized controlled trial. The American journal of clinical nutrition, 100(6), 1578-1586.