Yüksek Fruktoz İçeren Mısır Şuruplarının Genel Sağlık Üzerine Etkileri
Obezite son yıllarda tüm dünyayı etkisi altına alan bir sağlık problemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Toplumda yetişkinlerin %50’si obezite ile mücadele etmekte ve günümüzde genç bireylerde de obezite tanısı sıklıkla konmaktadır. Obeziteye birçok faktör sebep olmaktadır ve en önemlisi beslenme alışkanlıklarıdır. Fruktoz meyve ve balda bulunan doğal bir şeker olup en büyük kaynakları besinlere eklenen sükroz ve yüksek fruktozlu mısır şurubudur. Ticari olarak çok sık kullanılan fruktoz içeren mısır şurupları pek çok ürünün içerisinde bulunmaktadır. Kolalı içecekler, gazoz, meyve suları, paketli atıştırmalıklar, paketli temel gıdalar, pastanelerde üretilen ürünler fruktoz şurubu içermektedir.
Yüksek fruktoz tüketiminin özellikle iç organlarda yağlanmaya neden olduğu bilinmektedir. Organ yağlanması beraberinde damar tıkanıklığı ve koroner arter hastalığını getirmektedir. Yüksek oranda fruktoz tüketimi kan yağlarının artışına da neden olmaktadır. Kalp ve damar hastalıkları, kan yağlarının artışı sonucunda obezite, kronik hastalıklar, insülin direnci ve diyabet meydana gelmektedir. Son yıllarda artış gösteren diyabet hastalığı yüksek fruktoz içeren mısır şuruplarının tüketiminin artması ile ilişkilendirilmiştir. Bunun dışında aşırı fruktoz alımının hipertansiyon, hiperlipidemi, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması, gut vb. hastalıklarla ilişkili olabileceği bildirilmektedir. Yapılan çalışmalar aynı zamanda fruktoz şurubunun kanser hücreleri için iyi bir besin kaynağı olduğunu ve pankreas kanseri riskini artırdığını söylemektedir ve kanser hücrelerinin büyümesini artırdığı da düşünülmektedir. Fruktoz şurubu içeren gıdalar yüksek glisemik indeksli gıdalar olarak karşımıza çıkmaktadır ve yüksek glisemik indeksli gıdalar sıklıkla tüketimi insülin direncine neden olmaktadır. Aşırı yağlı beslenme, fast food besinler tüketmek, paketli ve gıda katkılı besinleri tüketmek, fruktoz şurubu içeren gıdaları sınırlandırmamak beslenme bozukluklarına neden olmaktadır.
Uzm. Dyt. Meltem Pınar Yıldırım
Form Assist Diyetisyeni
Kaynaklar:
- Samuel VT. Fructose induced lipogenesis: from sugar to fat to insulin resistance. Trends Endoc Metab. 22(2):60-5, 2011
- Nseir W, Nassar F, Assy N. Soft Drinks consumption and nonalcoholic fatty liver disease. World J Gastroent. 7;16(21):2579-88, 2010
- Tappy L, Le KA, Tran C, Paquot N. Fructose and metabolic disease: new findings and new questions. Nutrition. 26(11- 12):1044-9, 2010
- Hu FB, Malik VS. Sugar sweetened beverages and risk of obesity and type 2 diabetes: Epidemiologic evidence . Physiolog Behav. 26;100(1):47-54, 2010
- Liu H, Huang D, McArtur DL, Boros LG, Nissen N, Heaney AP. Fructose induced transketolase flux to promote pancreatic cancer growth. Cancer Res. 1;70(15):6368-76, 2010
- Schulze MB, Manson JE, Ludwig DS, Colditz GA, Stampfer MJ, Willett WC, Hu FB. Sugar-sweetened beverages, weight gain, and incidence of type 2 diabetes in young and middle-aged women. JAMA 2004;292(8):27-34.