Surantrenmana Sebep Olan Etkenler

Spor hayatı boyunca hemen hemen her sporcunun ve de amatör de olsa spora yeni başlayan herkesin başına gelen bir sendromdur. Kişi kendini yorgun, isteksiz ve enerjisiz hisseder. Kronik yorgunluk, overtrain olarak da tanımlanan bu durum kişinin antrenman periyodunca kendisini genellikle yorgun ve sonunda da tükenmiş hissetmesi durumudur. Bunun sonucunda yorgunluk sporsal verimi düşürür. Overtraining / Sürantre olmanın bir çok sebebi vardır.

Antrenman Hataları

• Toparlanma (Recovery) süreci denilen ve kişinin bir sonraki antrenmana hazır olmasına kadar geçen süreyi tam doldurmadan, gerekli dinlenmeyi sağlamadan tekrar antrenman yapmak.
• Yüksek ve şiddetli antrenmanları sürekli yapmak veya yapmaya çalışmak
• Ara verip belli bir dinlenme periyodundan sonra kademeli ve ölçülü başlamak yerine birden yüklenmek.
• Kişinin kapasitesinden daha fazla kendini uzun süreli zorlaması.

Kişinin yaşam şekli

• Sigara, alkol, kahve ve keyif verici maddelerin aşırı kullanılması
• Düzensiz bir yaşam, plansız ve programsız bir hayat alışkanlığı
• Hayat koşullarının düzensiz ve yetersiz oluşu
• Yetersiz uyku, yetersiz beslenme ve kötü bir diyet
• Stresli, gergin üzüntülü bir yaşam, hastalık ve ateş durumları

Kimyasal Sebepler

Yapılan antrenmanlar ve yüklenmeler, beraberinde organizmaya yük bindirirler; bunun sonucunda kas ve sinir sisteminde yavaşlamaya yol açan metabolitler artar. Metabolitlerin birikmesi, laktik ve pirüvik asit (karbonhidrat metabolizması sonucu), üre ve ürik asit, fosfatlar, kreatin (protein metabolizması sonucu) ve aseton ve keton cisimcikleri (yağ metabolizması sonucu) ortaya çıkmaktadır. Bu artık ve atık ürünler fiziksel aktivitelerin yavaşlamasına ve yorgunluğa sebep olurlar.

Yorgunluğa sebep olan bir başka kimyasal sebep ise kan şekerinin azalması (hipoglisemi), kandaki oksijenin azalması (hipoksi) gibi etkenlerdir.

Fizyolojik Sebepler

Yapılan uzun süreli antrenmanlarla su ve tuz kaybı, vücuttaki asetilkolin sentezinin bozulması, beslenme yetersizliği veya dengesizliği gibi etkenlerdir.

Psikolojik Sebepler

Korku, stres, heyecan, kronik üzüntü, gerginlik ve anksiyete sporcuda performansı engelliyici his ve duygulara sebep olarak başarısızlığa ve sürantrenmana yol açan etkenlerdir.

Çevresel Faktörler

İklim,yükseklik, coğrafik şartların değişikliği, aşırı nem, aşırı Soğuk ya da sıcak havalar, ortam temizliği ve hijyen, hava kirliliği, gürültü, toz, basınç gibi dış etkenler sürantrenmana yol açabilirler.

Sürantrenmanın Psikolojik Belirtileri

• Kişinin sinirli olması
• Kendi kendine mırıldanma
• Depresyon halleri
• Etrafa karşı güvensizlik hissetme
• Eleştirilere tahammülsüzlük
• Tembel ve uyuşuk davranış şekli

 Fiziksel Belirtileri Neledir?

• Antrenmanda yapılan hareketlerde yavaşlama, beceri azalması, hareket serilerinde ritm ve akış bozukluğu,
• Konsantrasyonda azalma ve yetenekte gözle görülür bir düşüş, koordinasyon eksikliği,
• Dayanıklılıkta azalama, kuvvet ve çabuk kuvvet etkisinde düşüş, toparlanma sürelerinin uzaması,
• Moral ve motivasyonda azalma,yarışma ve zor antrenmanlardan kaçma isteği,antrenmanı ve yarışı yarıda bırakma Tüm bu belirtiler; doğru yaşam, doğru antrenman ve toparlanma sürelerini uzun çalışma dönemlerinde doğru düzgün planlayamamış sporcularda çok sık rastlanır.

Yukarıda bahsedilen belirti ve faktörlere karşı akılcı ve kalıcı yaklaşım metotları belirlemek gerekmektedir.   

Yeterli uyku, kaliteli beslenme, bilinçli antrenman, yeterli dinlenme, doğru antrenör seçimi ve iyi planlama gibi etkenler biz sporcuların sürantrenmana karşı en büyük silahıdır. Aksi taktirde sporcunun optimal performans göstermesi mümkün olmayıp sürantrenman / overtraining problemleri sonucunda spordan kopma noktasına gelene kadar sorunlar yaşayabildiği görülmektedir.

Sporsuz kalmayın ama doğru yapmaktan da geri kalmayın

Önder Akgün

Form Assist Genel Koordinatörü