Diyabette Beslenme
Diyabet günümüzde en sık görülen kronik hastalıklardan biridir ve diyabette beslenme vücudun direnci ve kan şekeri sağlık açısından çok önemlidir. Çoğu birey bu hastalığın sadece ilaç kullanarak düzeltilebileceğini düşünüyor olsa da bu hastalıkta çoğu kez beslenme ile tedavi sağlanmaktadır.
Hastalıkları önlemeyi veya semptomlarını azaltmayı sağlayan beslenme tedavisine tıbbı besleme tedavisi denmektedir. Diyabette beslenme tedavisinde hedef kan şekerini uygun seviyeye getirmeye çalışmak ve uygun seviyede sürdürmek olmaktadır. Kan şekerini uygun seviyede tutmak kan basıncını da normal seviyede tutmaktadır.
Şeker hastalığında damar hastalıkları görülme nedeni kan şekerindeki dalgalanmalardır. Beslenme tedavisi ile kan şekerini uygun seviyeye çektikten sonra diyabetin beraberinde getirdiği hastalıkları önlenmektedir. Bu hastalıklar; obezite, kanda yağların fazla bulunması, kalp ve damar hastalıkları, yüksek tansiyon ve böbrek hasarının meydana gelmesidir.
Hedef bu hastalıkları önlemekse tedavi etmek için yapılması gereken şey yaşam ve beslenme tarzını fiziksel aktivite alışkanlığı kazanarak değiştirmektir. Yaşam tarzı değişiklikleri yapılırken atlanan en önemli nokta bireysel yaşayış ve kültür farklılıklarını atlamak olmaktadır. En önemli noktalardan biri kültürdür çünkü sahip olunan yaşam tarzına uygun bir beslenme alışkanlığı başarılı olmaktadır.
Tıbbı beslenme tedavisi diyabeti kişinin kendi başına yönetmesine olanak sağlamaktadır. Araştırmalar kişiye özgü beslenme programının tip 2 diyabetlilerde iyileşme sağladığını göstermektedir.
Beslenme
- Tıbbı beslenme tedavisine geri dönersek 4 aşamadan oluşur.
- Mutlaka hekim ve diyetisyenler ile birlikte planlanmalıdır.
Kan şekerini uygun seviyeye çekmek ve yaşam tarzı ölçütlerini değerlendirmek:
- Boy, vücut ağırlığı, beden kütle indeksi (BKI), bel çevresi ölçümü düzenli olarak alınmalıdır.
- Besin tüketimi, günlük beslenme planı, alkol tüketimi, besin hazırlama ve pişirme teknikleri öğrenilmelidir.
- Fiziksel aktivite yapıp yapmama durumu, psikolojik ve sosyal durum, yaşam koşulları, gelir düzeyi, eğitim düzeyi, stres düzeyi ve bireye aile desteği sorgulanmalıdır.
- Tüm bu ölçütler değerlendirilmeli doktor ve diyetisyenler tarafından iyi analiz edilmelidir.
Hedef Saptama:
Diyabette olması istenen değerler, vücut ağırlığını kontrol edebilme, kişiye uygun egzersiz tipi ve süresi (diyabette egzersiz için en önemli şeyler egzersiz tipi ve süresidir.), öğünleri düzene koymadır. Yukarda bahsedilen her bir madde için bir hedef olmalılıdır. Diyetisyen ile planlanan programa sadık kalınmalıdır.
4. 3-6 ay ve 1 yıl aralıklarla sonuçlarını değerlendirme:
Vücut ağırlığı, açlık kan şekeri, HbA1C vb.
Günümüzde diyabetin daha çok artmasının nedeni fiziksel aktivite yapılmıyor olmasıdır. Tip 2 Diyabetli bireylerin çoğu aşırı kilolu veya obezdir. Yağ dokusu arttıkça insülin direnci de artmakta insülin direncine bağlı diyabet meydana gelmektedir.
Üstelik sadece yetişkinlerde değil, gençlerde ve çocuklarda da bu yüzde oldukça yüksektir. Bu yüzden beslenme tedavisinin yukarıda bahsedilen tüm amaç ve hedeflerinin öncesinde tek bir hedefi olmalıdır: kişinin normal vücut ağırlığına inene kadar kilo vermesini sağlamak.
Uzm. Dyt. Meltem Pınar Yıldırım
Form Assist Diyetisyeni