Mide Hastalıkları
Mide hastalıkları dünyada olduğu kadar ülkemizde de önemli bir sağlık problemidir. Özellikle mevsim geçişlerinde ve yaz dönemi başlangıcında mide hastalıklarında artma yaşanmaktadır. İlkbahar aylarında nem oranında yaşanan değişimler ve güneş ışınlarındaki farklılıklar bu duruma zemin hazırlayabilmektedir. Mide en hassas organlardan biridir ve günlük hayatta yaşanan her türlü stres, sıkıntı, tüketilen yemekler ve içiceklere karşı hassasiyet içermektedir. Mide hastalıklarının oluşumunda genetik yatkınlık ve yaş da büyük etkendir.
Mide Hastalıkları Nelerdir?
Hazımsızlık: Yemeklerden sonra midede dolgunluk, basınç hissidir ve nedeni kişiye bağlıdır. Hazımsızlık yaşamamak için yemekler daha yavaş yenmeli, iyi yenmeli, yemek yerken konuşulmamalı, yemek aralarında çok sıvı alınmamalı ve aşırı yemek tüketilmemelidir.
Gastrit: Çoğunlukla Helicobacter Pylori isimli bir bakterinin neden olduğu mide iltihaplanmasıdır. Çok asitli besin tüketimi, bazı ilaçlar, enfeksiyonlar, kabuklu deniz hayvanlarına alerji, çok aşırı yemek (bazen), çok acılı baharatlı besinler tüketmek (bazen), aşırı çay-kahve tüketimi (bazen), beslenme yetersizliği ve genetik yatkınlık gastrit nedenlerindendir. Gastrit genelde belirti vermeyen sessiz seyreden bir hastalıktır. Türkiye’ de insanların yaklaşık %80’ inde Helicobacter Pylori gastriti olmasına rağmen bunların çoğunda mide rahatsızlığını düşündürecek belirtiler yoktur. Gastrit olan kişilerin midelerinde yanma, bulantı-kusma, ishal ve anemi gözlenmektedir.
Gastritte Nasıl Beslenmeli?
- Yemekler az az, sık sık düzenli yenmelidir
- Koyu çay, alkol, kahve, kızartmalar , acı baharatlar, ketçap hardal, tüketilmemeli ve sigara içilmemelidir
- Çok sıcak-soğuk besinler tüketilmemelidir
- Yemekler yavaş yavaş yenmeli, iyi çiğnenmelidir
- Az posalı besinler tüketilmelidir
- Eğer ağrı, yanma durumu varsa başlangıçta Fe(demir) ve B12 takviyesi alınmalıdır
Ülser: Gastritin midenin derin tabakalarına inmesidir. Gastritte dikkat edilmemesi, stres ve enfeksiyon başlıca nedenleridir. Genellikle yemekten 45-60 dakika sonra ağrı başlamaktadır. Bir şeyler atıştırıldığında, asit karşıtı besinler tüketildiğinde ve kusma ile hafiflemektedir. Hıçkırık, ağızda tatsızlık ve acılık, açlık hissi, sinirlilik, sıkıntı, baş ağrısı, midede yanma, besinin ağza gelmesi ve bulantı görülen belirtileridir.
Ülserde Nasıl Beslenilmeli?
Ülserin iki tür tedavisi bulunmaktadır: ilaç tedavisi ve bireysel toleransa göre beslenme. Beslenme tedavisinde sıklıkla;
- Alkol, biber, kafein, çay, kahve, çikolatadan kaçınılmalıdır
- Aşırı şeker tüketilmemelidir
- Yeterli karbonhidrat alınmalıdır
- Omega 3 ve omega 6 yağ asitleri düzenli tüketilmelidir
- Süt tek başına tüketilmemelidir. Normal miktarlarda tüketilmelidir
- Aşırı tüm tüketilmemelidir
- %40 alkol ve üzeri alkol içeren alkollü içecekler tüketilmemelidir
- Kırmızı biber, karabiber günde 1.5 gr’ a kadar test edilerek tüketilmelidir
- Asitli meyve suları az tüketilmelidir. Kişi kendini test ederek miktarını belirlemelidir
- Açlık ve şeker düşüklüğü yaratacak şekilde beslenilmemelidir
- Çok sıcak besinler tüketilmemelidir
- Kahve tüketimi kişiye göre ayarlanmalıdır
Reflü: Asitli mide içeriğinin geri yemek borusuna kaçması sonucu oluşan bir hastalıktır. Midede yanma, kanama, ekşime, kazınma, göğüs ağrısı, mideden acı-ekşi su gelmesi, öksürük, ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve daha birçok belirtiye neden olmaktadır. Gastritle oldukça sık karıştırılmaktadır. Gastritin tedavi sonrası tekrarlıyorsa reflüden şüphe edilmelidir.
Reflüde Nasıl Beslenmeli?
- Kişi normal kiloda değilse mutlaka kilo verip normal kiloya düşmesi gereklidir
- Az az ve sık sık beslenerek mide asidi uyarımı azaltılmalıdır
- Mide çok doldurulmamalı ve uzun süre aç kalınmamalıdır
- Yemek yerken değil öğün aralarında sıvı alımı sağlanmalıdır
- Çok sıcak ve çok soğuk besinler tüketilmemelidir
- Sigara içilmemelidir
- Çikolata, nane, acı baharatlar, çay, kahve, soğan, sarımsak, kaymak, mayonez, tereyağ, margarin, domates, portakal, karbonatlı içecekler, reflüyü tetiklediği için tüketilmemelidir veya kişiye göre azaltılmalıdır
Dyt. Kerime Bade Turan
Form Assist Diyetisyeni