Karbonhidratlar besinlerde doğal olarak bulunan makro besin maddesidir. 3 çeşit karbonhidrat bulunur: Şeker, Nişasta, Lif. Çoğunlukla karbonhidratların kötü olduğu düşünülür ancak sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdırlar ve vücudun düzenli çalışması için ihtiyaç duyulan enerjinin çoğunu sağlarlar. En önemlisi de karbonhidratların yapıtaşı olan glikoz beynin ilk enerji kaynağıdır.
Karbonhidratların sınıflandırılma yöntemlerinden biri basit veya kompleks olmalarıdır. Basit karbonhidratlar hem şeker hem de beyaz pirinç gibi nişasta türlerini içeren formlarıdır. Vücut basit karbonhidratları daha hızlı parçalar. Bu da demektir ki basit karbonhidratlar hızlı bir enerji kaynağıdırlar. Hızlı enerji kaynağı olduklarından kan şekerini hızlı yükseltirler. Bu sebeple tüketimlerinde aşırıya kaçmamaya dikkat edilmelidir.
Kompleks karbonhidratlar parçalanırken vücutta önce basit karbonhidratlara dönüşür daha sonra sindirilirler. Yani daha yavaş ve daha uzun bir süre enerji sağlarlar. Kompleks karbonhidratların daha olumlu bir yönü ise yağa dönüşmesi basit karbonhidratlara göre daha az olası olmasıdır. Bu sayede tüketildiklerinde kardiyovasküler hastalıklardan korunma şansı artar. Bunun sebebi vücutta yakılmayan karbonhidratın fazlasının yağa dönüşmesidir. Günlük enerji alımında egzersiz yapmayan bir birey %45-55, egzersiz yapan bir birey %55-65 seviyelerinde enerjiyi karbonhidratlardan sağlamalıdır.
Aşağıda bazı karbonhidrat kaynakları ve içerdikleri miktarlara örnek verilmiştir.
Ekmek (1 dilim) : 10-20 gr
Pişmiş pirinç (1 fincan) : 45 gr
Fasulye (Yarım fincan) :18-22 gr
Pişmiş patates (1 orta boy) : 40 gr
Badem sütü (1 fincan) : 1 gr’dan az
Yağsız inek sütü (1 fincan) : 12 gr
Soya sütü (1 fincan) : 3 gr
Yoğurt (sade, 1 fincan) : 14 gr
Elma (1 orta boy) : 15-30 gr
Elma suyu (yarım fincan) :15 gr
Portakal (1 orta boy) : 15 gr
Kuru kayısı (1 adet) : 15 gr
Şeker (1 yemek kaşığı) : 15 gr
Dyt. Kerime Bade Turan
Form Assist Diyetisyeni