Arazide Hayatta Kalma

İyiyi umut edin kötüye hazır olarak yola çıkın ve unutmayın ki arazide hayatta kalma rehberi ile her şeye hazırlıklı olacaksınız. “Survival” (hayatı idâme), en iyiyi umut edip en kötüye göre hareket etme sanatıdır. Doğayla sizin aranızdaki savaş! Sizlerle, mücadeleci ruhunuza farklı bir boyut katacak, arazide canlı kalabilmenize yarayacak birkaç temel konuyu arazide kalma rehberi ile paylaşmak istedim.

Bu işin eğitimini almış ve uygulamak zorunda kalmış biri olarak edindiğim tecrübeleri sizlerle kısa da olsa paylaşmak isterim. Bu işi profesyonelce yapmış biri olarak sizleri sıkmayacak kısalıkta belli başlı konulara değineceğim. Mücadele,  biz sporcular için sadece klimalı salonlarda ağırlığı indirip kaldırmak, mp3 kulaklığından müzik dinleyerek koşu bandında yağ yakmak, ayna karşısında tişörtü sıyırıp bakmak değildir.

Mücadele ve hayattan kopmamak, iri ve geniş adalelerden, 47cm’lik bicepslerden, kalas gibi bacaklardan daha çok arazide hayatta kalma rehberine, çelik gibi irade ve kararlılığa ihtiyaç duyar. Yaşamla ölüm arasındaki o incecik çizgiyi ayırabilenlerin, kurtuluş hikayeleri incelendiğinde, en önemli konunun hayatı idame safhasında, asla ve asla soğukkanlılığını kaybetmeden ve pes etmeden mücadele etmeleri olmuştur.

Mücadele ve savaşma ruhu sadece üzerine kamufle elbise giyenlerin de işi değildir. Her canlının iç güdüsünde mücadele ruhu vardır. Farklılık, kimin bu safhada hayata, doğaya, susuzluğa, açlığa karşı ne kadar rest çekip ileri gidebileceğidir. Hayatı idame zorunluluğunda kalmak, ani gelişen bir olayın sonucudur.

Arazide hayatta kalma rehberi ve eğitimlerin dışında planlı da olamaz zaten. “Durun ben bir gidip sorayım” “Bugün yapmasam olmaz mı?” “Abi ya kaç set, kaç tekrardı” “Protein tozunu çakmışım” diye de yürümez. Plansızdır. Beklenmez… Acı sürprizler, şok, baskın, kaza, kaybolma, yaralanma ve buna benzer beklenmedik bir sürü aksilikler hayatla ilgili planlarınızı bir anda bozar ve sorar, “Var mısın?’ Hayatta kalmak için arazide hayatta kalma rehberi ile hayatın sorduğu bu soruya “sonuna kadar” diye cevap verebilirsen o zaman ilk seti alırsın. Bu an geldiğinde hazır olup “Varım”  diyenler yaşamını kurtarabilirler.

Arazide Hayatta Kalma Rehberi Kural 1: Var Ol

Asla Paniğe Kapılma Meslek hayatımda uzun koşuların, uzun yüzmelerin, ağır bot eğitimlerinin, aklınıza hayalinize gelemeyecek her türlü fiziki antrenman ve psikolojik baskının her aşamasında bana öğretilen tek ve en önemli şey VAR OLMA cüretinden asla vazgeçmemekti. Çünkü hayata karşı cüret edebildiğin kadar var olursun. Doğadaki ilk ve en önemli ders budur.

Arazide Hayatta Kalma Rehberi Kural 2: Düşmanlarını Tanı

• Susuzluk
• Soğuk
• Açlık
• Yorgunluk
• Mücadele azmini kaybetme
• Yalnızlık

1. Susuzluk: Su hayattır. Susarsan ölürsün…
2. Soğuk: Yaşama savaşınızda düşünme ve hareket yeteneğimizi kısıtlayan ve kan akışını azaltarak uykuya yol açan hipotermiye götürüp, sizi orada bırakan sinsi bir düşmandır.
3. Açlık: Bitersin, enerjin kalmaz, daha fazla üşür, daha fazla yorulursun.
4. Yorgunluk: Zihnin durur, uyuşur, mayışırsın. Zihnin çalışmaz. Sağlıklı karar veremezsin.
5. Mücadele Azmini Kaybetme: Sürekli  “Var mısın” diye seni sorgulayan şartlara sakın ola ki ‘Eeee yeter be sen kazandın” dememe savaşıdır bu safha. Amacına konsantre ol.
6. Yalnızlık: En çok da kişinin kendine acımasına sebep olan bir duygudur yalnızlık. ’’Neden ben, nereden çıktı bu şimdi, ben ne yapacağım şimdi’’yi sorduran en önemli histir yalnızlık. Bu duygu içini kapladığı an arazide kalma rehberindeki  Kural 1 i hatırla.

Arazide Hayatta Kalma Rehberi Kural 3. Hayatta Kalma Tekniklerini Öğrenmek Hayatta kalma savaşına başladıktan sonraki en önemli zihinsel safha PLANLAMAKTIR.

Plan Yap

• Yüksek bir yerden araziyi incele
• Durum tespiti yap
• Elinde ne var? (Su, yiyecek, kıyafet, ilaç, bıçak…)
• Ne görüyorsun? Beynine kaydet. (Su, barınacak bir yer, kovuk, in…)
• O bulunduğun yeri yukarıdan görünecek şekilde işaretle

Eğer Orada Kalmayacaksan

• Yönünü tayin et
• Nereye gitmelisin ya da kalman daha mı iyi olur, bunun kararını vermelisin
• Gece olmadan barınacak bir yer yap
• Ateş yakma imkanın varsa yak, yakacak çalı çırpı topla
• Su ve yiyecek varsa çok az tüket ve ertesi güne kendini hazırla
• SU HAYATTIR o halde suyu bulman şart

Arazide Hayatta Kalma Rehberi ile Su Nerelerde Bulunur?

• Doğada alçak yerlerde, çukur bölgelerde,
• Ağaçlık bölgelerde, toprağın biraz altında,
• Yoğun yeşil bitkilerin dibinde, nemli toprakta,
• Doğada dar ve güneş almayan derin kaya yarıklarının içinde,
• Kurumuş görünen dere yataklarının altında,
• Denizden karaya doğru en az 100 metre ileride kumu kazdığımızda bulunur.

Memeli hayvanları ve kuşları  takip edin onlar etraflarındaki  ses kaynaklarını sizden daha iyi bulur ve bilirler. Güneşin doğmasına yakın ot, ağaç yaprakları ve çimenler üzerinde biriken çiğ damlaları bezle toplanır, ıslak bez sıkılarak içilir. Su imbiği yapın. Hava ve toprak arasındaki ısı farkından faydalanarak (yoğuşma mantığıyla) oluşan suyu, bir poşet içinde biriktirin ve için. 

Arazide Hayatta Kalma Rehberi ile Soğuk Ortamda Su Karlı bir bölgede kar suyu elde etmek için ateşiniz yoksa, elinizde sıkarak erittiğiniz kar suyunu içebilirsiniz ancak vücut ısınızı da düşürmemek için fazla tekrarlamayın. Kar yemek daha çok susatır bunu unutmayın. Su kaybını önlemek ve güneşten yanmamak için vücut derinizi örtmeniz gerekmektedir.

Suyla İlgili Tedbirler

Hiçbir kaynak yoksa ve suyunuz bitiyorsa günde en fazla bir fincan su için. Su bulamadıkça yemek yemeyin. Mevcut suyu akşam ya da gece küçük yudumlarla için. Yaz ise ve denize yakınsanız giysinizi ıslatın ama asla içmeyin. Sıcak saatlerde değil, geceleri intikal edin. Arazide Hayatta Kalma Rehberi ile Su Politikanız:

• Planlarınızı su bulmak üzerine yapın.
• Bulduğunuz suyu arıtın ya da kaynatın.
• Su arıtma için bulduğunuz suyu, biraz ot, biraz topraktan geçirerek süzün.

Yön Tayini Yapmak Nasıl Mı?

Yön bulma yöntemlerinden şekillerle çok kısa bahsedersek; Sopa Metodu/Gölge Metodu. Yaklaşık 1 m uzunluğunda düz bir sopa/dal benzeri düzgün gölge oluşturacak bir cismi, toprağa saplayın. Etrafı ve gölgesinin düşeceği yer düz olsun. Gölgenin en uç noktasına bir taş koyun. Bu gölge yönü her yarım kürede DOĞU’ya işaret eder.

Yaklaşık on beş dakika bekleyin sonra çubuğun oluşturduğu yeni gölgenin de ucuna başka bir taş koyun. Bu taşın gösterdiği istikamet de BATI’yı işaret eder. Birinci taşı solunuza, ikinci taşı sağınıza alın ve bu şekilde yüzünün gösterdiği istikamet KUZEY’dir.

Güneş ve Gölge Takibi İle Yön Tayini

Kuzey yarım kürede güneşin tam tepede olduğu anda (cisimlerin gölgelerinin neredeyse sıfırlandığı an) güneş, güney istikametine işaret eder, elbette güney yarım kürede ise kuzeyi göstermektedir aynı durumda.

Ay’a Bakarak Yön Tayini

İlk çıktığı zaman Ay’a baktığımızda yönümüz doğuyu, gece yarısı bakarsak güneyi, sabah güneş doğmadan önce bakarsak yönümüz batıyı gösterecektir.

Kutup Yıldızının Bulunması

Gökte kutup yıldızını konumlandırabilmek için bilinen takım yıldızlardan yardım alınır. Bunların en bilinenleri Büyük ayı ve Küçük ayı takım yıldızlarıdır. Küçüklüğünüzden beri duymuşsunuzdur; bu takım yıldızı hafif kırık sapı olan bir cezve gibidir. 4 yıldız cezvenin dört köşesini ve diğer üç yıldız da sapını oluşturur.

Cezvenin uç kısmındaki iki yıldızın arasındaki mesafeyi gözünüzle ölçüp 5 ile çarpıp o doğrultuda uzattığınızda Küçük ayı takım yıldızının sapındaki en uçtaki yıldızı bulursunuz. Bu da Polaris yani Kutup yıldızıdır. Parmağınızı o yıldıza doğrultup yeryüzüne doğru yarım dairevi şekilde indirdiğinizde parmağınızın istikameti KUZEY’i gösterecektir. 

Özel İşaretlerle Yön Tayini Usulü

• Ağaçların yosunlu tarafı KUZEY’i
• Minare kapıları GÜNEY’i
• Müslüman mezar başları BATI’yı
• Karınca yuvaları üzerine yığılı  toprak  KUZEY’i gösterir.

Barınak Yapmak:

• Ortamdaki malzeme ve bitki, ağaç ne var iyice inceleyin.
• Neleri, nasıl kullanacağınıza karar verin.
• Mağara, in, kovuk, çukur, kuytu, örtülü doğal bir yer var mı? Kontrol edin.
• Terk edilmiş bir kulübe, korugan, av, bağ evi var mı? Kontrol edin.
• Dere yatağına, tepe üstüne, rüzgara açık yerlere, derin vadi içlerine, kuru dal ve gövdeli büyük ağaçların altına ve yakınına barınak kurmayın.
• İdeal barınak, eğer çevrede su kaynağı mevcutsa ona yakın olmalı, rüzgara açık olmamalıdır.
• Kaya, toprak yığın, dallar, kütükler, çalı çırpı, balçık, yakında varsa ideal inşaat malzemeleridir.
• Üstünü örtmek için yeşil yapraklı dalları seçin.
• Alan hafif eğimli olmalı ki; yağmur suyu birikmesin.
• Kuru otlardan, taze çam dallarından alt bir zemin hazırlayın, bunun üzerinde yatın.
• Malzeme ve ortama göre barınağın çatısını kubbeli eğik, kiremit şeklinde yapabileceğiniz gibi geniş bir ağacın altına kazıp ağacın dallarını da, doğal bir çatı olarak kullanabilirsiniz.

Kar Barınakları:

• Kar iyi bir yalıtkandır.
• Çok soğuk ve fırtınada yürüyüp enerjinizi bitirmeyin, onun yerine emniyetli bir yere sığının.
• Barınak yapmaya karar verdiğiniz zaman, ince giysilerle kalın, efor sizi sırılsıklam yapacaktır. Bu nedenle, hiç değilse işiniz bittiğinde, kuru bir şeyler giyebilirsiniz ama esas amaç terlemeden yapmaktır, unutmayın.
• Kar mağarası, kar barınağı yapmanız için en kolay yol, ağaç altlarını kazıp doğal çatı olarak ağacı kullanıp bir korunak yapmaktır.
• Korunağın altına mutlaka dallar ve yalıtkanlık sağlayacak çalı çırpı koyun ama hedef toprağa kadar kazabilmek olmalı. Barınağın zeminine konan dallar yalıtkanlık sağlar. Unutmayın.
• Kar yığını bulduğunuz takdirde içini mağara gibi kazıp barınak yapabilirsiniz.
• En az 2 metrelik bir yığın idealdir.
• Tamamen kapalı bir barınak yapmayın. Hava giriş çıkışını unutmayın. Mağara iç ısısı yüksek olursa damlama olur bunu da unutmayın.

Ateş Yakılması:

• Ateşi nerede yakacağınızı iyi seçin
• Kuru dal, otlar, çalı çırpı toplayın
• Etrafını taşlarla çevirin.
• Kolay tutuşabilecek dal, kağıt gibi nesneleri toplayın.
• İki dal parçasını X harfi gibi yapın ve X’nin alt ortasında tutuşturun.
• İnce kuru dalları da X’nin üst ortasına yaslayın ve tutuşanları üfleyin, ateşi kuvvetlendirin.
• Çakmak ve kibrit yoksa büyüteç ile güneş ısısını kullanın.
• Çakı mevcutsa, taşa sürterek kıvılcım çıkartabilirsiniz. Arazide hayatta kalma rehberi ile ancak bu şekilde ateş yakabilmek için çok ince yosun ve kava ihtiyacınız var, unutmayın.

Yiyecekler:

• Mantardan uzak durun.
• Çam yapraklarının iğne telleri yenebilir.
• Çiçeği şemsiye gibi açan bitkilerden ve çiçek soğanlarından uzak durun.
• İçinden süte benzer öz suyu gelen bitkilerden ve parlak kadifemsi yapraklı bitkilerden uzak durun, zehirlidir.
• Derinizi tahriş eden bitkilerden uzak durun.
• Bizler eğitimde sıklıkla kaplumbağa, kurbağa, yılan yanı sıra solucan ve karınca da yerdik. Karıncanın kafasını çıkartıp, gövdesini yiyebilirsiniz. Kaplumbağa ciğeri de yenir.
• Yemeğinizi hayvanlardan, bitkilerden temin edebilirsiniz.

Arazide Hayatta Kalma Rehberi İle İlgili Genel Bilgiler:

• Ormanda bulduğunuz yosunlar, yaralanmanız halinde pamuk gibi kullanılabilir.
• Sis varsa, bulunma ihtimali için ses çıkarın.
• Akarsu bulduğunuzda akış istikametinin altına doğru yürüyerek bir yerleşim yerine rastlayabilirsiniz.
• Kaybolmadan önce hareket ettiğiniz noktayı ya da kaybolduğunuzu anladığınız noktayı devamlı aklınızda tutmaya çalışın.
• Kaybolduğunuz andan itibaren, gittiğiniz yerlere, sizi arayanlar için ok şeklinde işaretler çizin.
• Düz yürüme kuralını unutmayın. Düz yürüme kuralına uymayan birçok insan, büyük bir daire çizip aynı noktaya döner, unutmayın.
• Düz bir arazide yaklaşık olarak, saatte 4 kilometre yürüyebilirsiniz.
• Yürürken, hep kendinize düz doğrultuda yürüme imkanı sağlayacak, ara hedefler bulun.

Önder Akgün

Form Assist Genel Koordinatörü