Hamilelikte beslenme, anne karnındaki bebeğin tek besin kaynağı anne olduğu için diğer dönemlerden farklı ve önemlidir. Bu dönemde anne doktor ve diyetisyeninin uygun gördüğü beslenme düzenini takip etmeli, vitamin-mineral takviyelerini almalıdır. Tüm bu beslenmeler sonucu anne belli bir kilo almaktadır ve alması gereken kilo hamile kaldığı kiloya bağlıdır. 

Eğer annenin

BKİ’si 18,5-25,00 aralığında (normal kiloda) ise; Hamilelik süresince 9-14 kg ,
BKİ’si 25,00-30,00 aralığında (hafif kilolu) ise; Hamilelik süresince 7,5-12,5 kg,
BKİ’si 30,00 ve üzerinde (şişman-obez) ise; Hamilelik süresince 6-10 kg almalıdır.

  Hamilelik 3 dönemden oluşur: Birinci trimester gebeliğin ilk üç aynı, ikinci trimester ikinci üç ayını ve üçüncü trimester ise son üç ayıdır. Öncelikle anne kendine bir beslenme düzeni oluşturarak her 3 ayda bir bebeğin gelişimine göre değişiklikler yapmalıdır. Ancak bebeğinin gelişimini her ay doktoruyla birlikte takip etmeli düzenlemeleri doktor-diyetisyen tavsiyesi ile gerçekleştirmelidir.

Hamileliğin İlk 3 Ayında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

İlk üç ayda bebek oldukça küçük olduğu için anne normal beslenmesine devam edebilir. Bu sürede şiddetli mide bulantıları, kusmalar ve kokusundan dolayı yemeği reddetme gibi durumlar yaşanabildiğinden anne kilo kaybedebilir ancak bu normal bir durumdur. Çok şiddetli ve kontrol edilemeyen bir durumda doktora danışmak faydalıdır.

Sabah bulantılarını azaltmak veya önlemek için,
•    Bir süre mideyi bulandıran koku ve yiyeceklerden uzak durulmalı
•    Gün boyunca besinler küçük porsiyonlar halinde sık sık yenmeli (mideye gereğinden fazla yüklenme bulantı sebebidir.)
•    Yağlı, baharatlı ve gaz yapan besinlerden uzak durulmalı,    
•    Hamilelik takviyeleri geceleri alınmalı,
•    Şeftali ve yoğurt A vitamini içeriğiyle, zencefil ve elma bulantıyı azalttığı için mevsiminde iseler tüketilmelidir.
•    Ayrıca yemeklerin üzerine kokusunu alması için limon da sıkılabilir.

  Eğer planlı bir hamilelikse hamilelikten önce, değilse öğrenir öğrenmez folik asit takviyesine başlanmalıdır. Folik asit bebeğin nöral tübünün (bebeğin beyin ve omuriliği) gelişmesini sağlar. 

 Kabızlık hamilelikte sık yaşanan bir problemdir ve ilk aylarda görülmeye başlar. Lif ve su tüketimi artırılmalıdır.

  Hamilelikte kilo alma korkusu ile anne karbonhidratları beslenmesinden çıkarmamalıdır. Kompleks karbonhidratlar tercih ederek yeterli düzeyde karbonhidrat almalıdır. Bununla birlikte abur cubur, sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıkları hayatından çıkarmalıdır. Yeşil çay dahil olmak üzere kafein oranı yüksek içecekleri bırakmalıdır. Siyah çay ve kahve ise mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Siyah çay açık ve limonlu tüketilmelidir. Günde 3 ara 3 ana öğün yapmalıdır. Tatlı krizleri görülebilir, hurma ile bu krizler bastırılmalıdır.

Hamileliğin İkinci 3 Ayında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Bu dönemde annede aşırı tatlı ya da tuzlu yeme isteği artabilir. Tuzlu yeme isteğinde su içilmeli, tatlı yeme isteğinde ise az bir kuru meyve yenmelidir. Bebeğin ve annenin ihtiyaçları iyice artacağından günlük kalori alımı 300-500 kalori kadar artırılabilir.  Özellikle bu aylarda folik asit, kalsiyum, fosfor, demir, omega-3, B12, Çinko, İyot, A vitamini, C vitamini, D vitamini ve B6 vitamininden zengin beslenmelidir.

Hamilelikte

Folik asit gereksinimi: 600 mg/gün
Kalsiyum gereksinimi: 1500 mg/gün (günlük 500 mg ek alınmalı)
Demir gereksinimi: 20-27 mg/gün
Çinko gereksinimi: Ek 20 mg/gün
B6 vitamini: 1,9 mg/gün
A vitamini: 800-1000 IU/gün
D vitamini: 200-400 IU/gün
C vitamini: 60-70 mg/gün

  Olarak yer almaktadır, takviye ve beslenmede göz önünde bulundurulmalıdır.

  Hamilelik döneminde annenin su ihtiyacı da artmaktadır. Anne günlük olarak tüketilmesi önerilen 2,5-3 lt suya ek olarak 1 lt daha su tüketmelidir. Yeterli su-sıvı desteği alınmaması erken doğuma yol açabilir. Bu dönemde bitki çaylarından rezene, ıhlamur ve kuşburnu hamilelikte doktora danışılarak içilebilir.

Hamileliğin Son 3 Ayında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

 Hamileliğin son üç ayında iştah çok artmaya başlar ve kilo alımı hızlanır. Gelişen bir bebekle birlikte anne ihtiyacı arttığı için beslenmeye 450 kalori eklenmelidir. Kaliteli, yeterli ve dengeli beslenmeye devam edilmelidir. Özellikle 8. Ve 9. Aylarda ödem şikayetleri artmaktadır. Bu süreçte ödem atıcı ananas, yaban mersini, kivi ve salatalık günlük beslenmede sıkça yer almalıdır. Doğuma yaklaştıkça annede oluşan stres gaz oluşumunu tetiklemektedir. Bu aylarda gaz yapmayan ıspanak ve kabak gibi sebzeler tercih edilmeli; brokoli, lahana, roka, karalahana, turp, fasulye, soğan ve karnabahar gibi besinlere daha az yer verilmelidir. Her zaman olduğu gibi bu aylarda da günlük su tüketimine dikkat edilmeli ve ara ara yemeklerden sonra yürüyüşe çıkılmalıdır.

Dyt. Kerime Bade Turan
Form Assist Diyetisyeni